14 विद्या आणि 64 कला - 14 Vidya list in Marathi

Table of Contents

विद्या आणि कला – 14 Vidya list in Marathi

प्राचीन हिंदू धर्मग्रंथ रामायण व महाभारत, पोथी-पुराण आणि आणि हिंदू आध्यात्मिक ग्रंथा मध्ये आपल्याला माहीत असेल की 14 विद्या आणि चौसष्ट 64 कलां बाबत सविस्तर लिहल गेल आहे आणि आज बरेचजन ह्या कला व विद्याबाबत माहिती घेण्यास इच्छ्युक असतात

तर आपण थोड बेसिक माहिती पाहुयात . 14 विद्या ह्या-

वेद-4
उपवेद -4
वेदांग -6-हयापसून तयार झालेल्या आहेत

प्राचीन हिंदू धर्मग्रंथत अनादी काळापासून वर्णन केलेल्या चौदा विद्या आणि चौसष्ट कला खालीलप्रमाणे आहेत.

4 वेद खालीलप्रमाणे आहेत:-

ऋग्वेद :3500 वर्षांपेक्षा जास्त प्राचीन असलेल्या ऋग्वेदत 1017 सूक्त आहेत असून हे जगातील सर्वात जुने शास्त्र मानल जाते.
यजुर्वेद: यज्ञ आणि त्या बाबतच्या सर्व विधी बाबत यजुर्वेदात सविस्तर माहिती देण्यात आलेली आहे तसेच यात तत्वज्ञानाचे वर्णन असून . मूलभूत ज्ञान, म्हणजे रहस्य ज्ञान, ब्राह्मण, आत्मा, देव ह्या बाबत यात सखोल ज्ञान ज्ञात आलेले आहे ,
सामवेद :सर्वात महत्वाचा असा हा वेद असून चार ही वेदात ह्यास जास्त महत्व आहे चार वेदांमध्ये सामवेद. सामवेद भारताच सर्वात जुन शास्त्र आहे तसेच हा सर्वात लहान ग्रंथ आहे,
अथर्वेदः हिंदू धर्मातील सर्वात पवित्र व सर्वोच्च मानल्या जाणार्‍या ग्रंथात व वेदात अथर्वेद चौथ्या क्रमांक वर मानल जाते

4 उपवेद माहिती खालील दिल्या प्रमाणे:-

अर्थशास्त्र: हा एक अतिशय जुना भारतीय ग्रंथ आहे असून शासन, आर्थिक आणि लष्करी ह्या विषया बाबत तसेच रणनीतीबद्दल सखोल महिरी देतो, ज्ञान प्रदान करतो -कौटील्या किंवा आपण यास विष्णुगुप्त म्हणून सुद्धा ओळखतो यांचं यात योगदान आहे .
धनुर्वेद: धनुष्य आणि ज्ञान शब्दावरून ह्या वेदाला ओळखलं जात
गंधर्ववेद: संगीत नृत्य आणि कला वर आधारित हा भारतीय ग्रंथ आहे.
आयुर्वेदः आयुर्वेद बाबत लोकांना सर्वात जास्त माहिती असून आयुर्वेदिक हा पारंपारिक वैद्यकीय ज्ञानाबाबत माहिती देत असतो.

हिंदू धर्मात शास्र्त्रा त विद्या आणि कला यांच्यात फरक सांगितलेला आहे . दोन प्रकारचच्या विद्या असतात , एक परा आणि दुसरी अपरा , यात ही अनेक प्रकारच्या विद्यांच्या समावेश आहे . त्याच प्रमाणे हिंदू धर्मात दोन प्रकारच्या कला देखील सांगितलेल्या आहेत .

पहिली सांसारिक कला आणि दुसरी आध्यात्मिक कला. त्याबद्दल थोडक्यात आपण माहिती घेवूयात – 14 Vidya list in Marathi

जगात असे बरेच संत किंवा महात्मे होवून गेलेत त्यांना या प्रकारच्या विद्या अवगत आहेत ह्या ज्ञांनच्या या बळावर ते भूतकाळ व भविष्या बाबत सांगत आणि त्या जोरावर ते जादू टोणा तसेच चेटूक करण्याच शिकेलले असतात

व्याकरण शिक्षण, कलपा, , निरुक्त , छंद , कर्मकांड , वास्तू, अयुर्वेद, वेद, विधी, ज्योतिष, सामुद्रिक शास्त्र, , धनुर्विद्या इ. हे काही पारा विद्याची उदाहरण
तसेच जीवन, , संमोहन, जादू, , उपकरणे, मंत्र, , चौकी बांधणे, सूक्ष्म शरीरातून बाहेर पडणे, मागील जन्माचे ज्ञान, अंतर्ध्यान, संन्यास, संजीवनी विद्या ह्या काही अपरा विद्या होत