मराठी बाराखडी (marathi barakhadi pdf)

बाराखडी

बाराखडी चा 12 अंकाशी असलेला संबध आता बदलणार आहे. कारण आता बाराखडी 12 अक्षरांची न राहता 14 अक्षरांची झाली आहे. म्हणजेच चौदाखडी झाली आहे.

महाराष्ट्र विद्या प्राधिकरणाने इयता पहिलीपासून शिकवल्या जाणाऱ्या मराठी भाषेतील वर्णमालेत  बदल अमलात आणला असून ,यापुढे मुलांना बाराखडीऐवजी चौदाखडी शिकवली जाणार आहे. मराठी शब्दोच्चारात ‘अॅ’ आणि ‘ऑ’ या दोन स्वरांची भर घालण्यात आली असून, त्यामुळे मराठी भाषेची बाराखडी आता चौदाखडी झाली.

‘अ’ ते ‘औ’च्या बाराखडीत आता दोन नव्या स्वरांची वाढ करण्यात आलेली आहे. ह्या पुढे  ‘ओ’ स्वरानंतर ‘ऑ’ हा नवा स्वर येईल व  त्यानंतर ‘औ’ हा स्वर येईल. ‘ए’ स्वरानंतर ‘अॅ’ या नव्या स्वराचा क्रम असेल आणि त्यानंतर ‘ऐ’ हा स्वर येणार आहे

वर्ण – आपल्या तोंडावाटे पडणार्‍या मूल ध्वनीला वर्ण असे म्हणतात.

• स्वरस्वरादी
• व्यंजन
• स्वर : ज्यांचा उच्चार करतांना जिभेचा मुखातील कोठल्याही अवयवांशी स्पर्श होत नाही त्यांना स्वर असे म्हणतात.-  अ, आ, इ, ई, ल्र, उ, ऊ, ए, ऐ, ओ, औ, ऋ

स्वरांचे प्रमुख प्रकार दोन.

1. र्‍हस्व स्वर : ज्या स्वरांचा उच्चार करण्यास कमी वेळ लागतो त्या स्वरांना र्‍हस्व स्वर असे म्हणतात. -अ, इ, ऋ, उ
2. दीर्घ स्वर : ज्या स्वरांचा उच्चार करण्यास अधिक वेळ लागतो त्यांना दीर्घ स्वर असे म्हणतात.- आ, ई, ऊ, ए, ऐ, ओ, औ

स्वरांचे इतर प्रकार

1. सजातीय स्वर : एकाच उच्चार स्थांनामधून जाणार्‍या स्वरांना सजातीय स्वर असे म्हणतात.   अ-आ, उ-ऊ, ओ-औ, इ-ई, ए-ऐ
2. विजातीय स्वर : भिन्न उच्चार स्थांनामधून उच्चारल्या जाणार्‍या स्वरांना विजातीय स्वर असे म्हणतात. -अ-ई, उ-ए, ओ-ऋ
3. संयुक्त स्वर : दोन स्वर मिळून तयार होणार्‍या स्वरांना संयुक्त स्वर असे म्हणतात.-  याचे 4 स्वर आहेत.

•    ए – अ+इ/ई
•    ऐ – आ+इ/ई
•   ओ – अ+उ/ऊ
•   औ – आ+उ/ऊ

1. स्वरादी : ज्याचा उच्चार करण्याअधी स्वर येतो त्यांना स्वरादी असे म्हणतात.

•   स्वर + आदी – स्वरादी
•   दोन स्वरादी – अं, अः
•   स्वरादी मध्ये अनुस्वार व विसर्ग यांचा समावेश होतो.
• दोन नवे स्वरदी : ओ, औ
•  हे नवे स्वरादी इंग्लिश भाषेतून आलेले आहेत.
•  उदा. बॅट, बॉल

  3.व्यंजन : एकूण व्यंजन 34 आहेत.

ज्याचा उच्चार करतांना जिभेचा कंठ, टाळू, मुर्धा, दात, ओठ, या अवयवांशी स्पर्श होतो त्यांना व्यंजन असे म्हणतात.

व्यंजनाचे पाच प्रकारात वर्णन केले जाते.-marathi barakhadi pdf.

• स्पर्श व्यंजन 25
• अर्धस्वर व्यंजन 4
• उष्मा, घर्षक व्यंजन 3
• महाप्राण व्यंजन 1
• स्वतंत्र व्यंजन 1

1. स्पर्श व्यंजन : एकूण व्यंजन 25 आहेत.

 ज्याचा उच्चार करतांना फुफुसातील हवा तोंडावाटे बाहेर पडतांना टाळू, कंठ, मुर्धा, दात, व ओठ यांचा स्पर्श  करून बाहेर निघते म्हणून त्यांना स्पर्श व्यंजन म्हणतात.

उदा. क, ख, ग, घ, ड,   च, छ, ज, झ, त्र,    ट, ठ, ड, द, ण  त, थ, द, ध, न.   प, फ, ब, भ, म

स्पर्श व्यंजनाचे तीन प्रकारात वर्गीकरण केले जाते.

• कठोर वर्ण
• मृदु वर्ण
• अनुनासिक वर्ण
• कठोर वर्ण – ज्या वर्णाचा उच्चार करण्यास जोर द्यावा लागतो त्यांना कठोर वर्ण असे म्हणतात.   उदा. क, ख    च, छ·     ट, ठ,   त, थ   प, फ
• मृद वर्ण – ज्या वर्णाचा उच्चार सौम्यपणे होतो त्यांना मृद वर्ण असे म्हणतात. -उदा. ग, घ  ज, झ,   द, ध     ब ,भ
• अनुनासिक वर्ण – ज्या वर्णाचा उच्चार त्याच्या उच्चार स्थानासोबत काही अंशी नाकातूनही केल्या जातो त्यास अनुनासिक असे म्हणतात.    उदा. ड, त्र, ण, न, म

marathi barakhadi pdf. -Download

K	Ka	Ki	Kee	Ku	Koo	Ke	Kai	Ko	Kau	Kam	Kah
क	का	कि	की	कु	कू	के	कै	को	कौ	कं	कः
Kh	Kha	Khi	Khee	Khu	Khoo	Khe	Khai	Kho	Kau	Kham	Khah
ख	खा	खि	खी	खु	खू	खे	खै	खो	खौ	खं	खः
G	Ga	Gi	Gee	Gu	Goo	Ge	Gai	Go	Gau	Gam	Gah
ग	गा	गि	गी	गु	गू	गे	गै	गो	गौ	गं	गः
Gh	Gha	Ghi	Ghee	Ghu	Ghoo	Ghe	Ghai	Gho	Ghau	Gham	Ghah
घ	घा	घि	घी	घु	घू	घे	घै	घो	घौ	घं	घः
Ch	Cha	Chi	Chee	Chu	Choo	Che	Chai	Cho	Chau	Cham	Chah
च	चा	चि	ची	चु	चू	चे	चै	चो	चौ	चं	चः
Chh	Chha	Chhi	Chhe	Chhu	Chhoo	Chhe	Chhai	Chho	Chhau	Chham	Chhah
छ	छा	छि	छी	छु	छू	छे	छै	छो	छौ	छं	छः
J	Ja	Ji	Jee	Ju	Joo	Je	Jai	Jo	Jau	Jam	Jah
ज	जा	जि	जी	जु	जू	जे	जै	जो	जौ	जं	जः
Jh	Jha	Jhi	Jhee	Jhu	Jhoo	Jhe	Jhai	Jho	Jhau	Jham	Jhah
झ	झा	झि	झी	झु	झू	झे	झै	झो	झौ	झं	झः
T	Ta	Ti	Tee	Tu	Too	Te	Tai	To	Tau	Tam	Tah
ट	टा	टि	टी	टु	टू	टे	टै	टो	टौ	टं	टः
Ṭh	Ṭhā	Ṭhi	Ṭhī	Ṭhu	Ṭhū	Ṭhē	Ṭhai	Ṭhō	Ṭhau	Ṭhaṁ	Ṭhaḥ
ठ	ठा	ठि	ठी	ठु	ठू	ठे	ठै	ठो	ठौ	ठं	ठः
D	Da	Di	Dee	Du	Doo	De	Dai	Do	Dau	Dam	Dah
ड	डा	डि	डी	डु	डू	डे	डै	डो	डौ	डं	डः
Dh	Dha	Dhi	Dhee	Dhu	Dhoo	Dhe	Dhai	Dho	Dhau	Dham	Dhah
ढ	ढा	ढि	ढी	ढु	ढू	ढे	ढै	ढो	ढौ	ढं	ढः
Ṇ	Ṇā	ṇi	ṇī	ṇu	ṇū	ṇē	ṇai	ṇō	ṇau	ṇaṁ	ṇaḥ
ण	णा	णि	णी	णु	णू	णे	णै	णो	णौ	णं	णः
Ta	tā	ti	tī	tu	tū	tē	tai	tō	tau	taṁ	taḥ
त	ता	ति	ती	तु	तू	ते	तै	तो	तौ	तं	तः
Th	Tha	Thi	Thee	Thu	Thoo	The	Thai	Tho	Thau	Tham	Thah
थ	था	थि	थी	थु	थू	थे	थै	थो	थौ	थं	थः
D	Dā	Di	Dī	Du	Dū	Dē	Dai	Dō	Dau	Daṁ	Daḥ
द	दा	दि	दी	दु	दू	दे	दै	दो	दौ	दं	दः
Dh	Dhā	Dhi	Dhī	Dhu	Dhū	Dhē	Dhai	Dhō	Dhau	Dhaṁ	Dhaḥ
ध	धा	धि	धी	धु	धू	धे	धै	धो	धौ	धं	धः
N	Na	Ni	Nee	Nu	Noo	Ne	Nai	No	Nau	Nam	Nah
न	ना	नि	नी	नु	नू	ने	नै	नो	नौ	नं	नः
P	Pa	Pi	Pee	Pu	Poo	Pe	Pai	Po	Pau	Pam	Pah
प	पा	पि	पी	पु	पू	पे	पै	पो	पौ	पं	पः
Ph	Pha	Phi	Phee	Phu	Phoo	Phe	Phai	Pho	Phau	Pham	Phah
फ	फा	फि	फी	फु	फू	फे	फै	फो	फौ	फं	फः
B	Ba	Bi	Bee	Bu	Boo	Be	Bai	Bo	Bau	Bam	Bah
ब	बा	बि	बी	बु	बू	बे	बै	बो	बौ	बं	बः
Bh	Bha	Bhi	Bhee	Bhu	Bhoo	Bhe	Bhai	Bho	Bhau	Bham	Bhah
भ	भा	भि	भी	भु	भू	भे	भै	भो	भौ	भं	भः
M	Ma	Mi	Mee	Mu	Moo	Me	Mai	Mo	Mau	Mam	Mah
म	मा	मि	मी	मु	मू	मे	मै	मो	मौ	मं	मः
Y	Ya	Yi	Yee	Yu	Yoo	Ye	Yai	Yo	Yau	Yam	Yah
य	या	यि	यी	यु	यू	ये	यै	यो	यौ	यं	यः
R	Ra	Ri	Ree	Ru	Roo	Re	Rai	Ro	Rau	Ram	Rah
र	रा	रि	री	रु	रू	रे	रै	रो	रौ	रं	रः
L	La	Li	Lee	Lu	Loo	Le	Lai	Lo	Lau	Lam	Lah
ल	ला	लि	ली	लु	लू	ले	लै	लो	लौ	लं	लः
V	Va	Vi	Vee	Vu	Voo	Ve	Vai	Vo	Vau	Vam	Vah
व	वा	वि	वी	वु	वू	वे	वै	वो	वौ	वं	वः
Sh	Sha	Shi	Shee	Shu	Shoo	She	Shai	Sho	Shau	Sham	Shah
श	शा	शि	शी	शु	शू	शे	शै	शो	शौ	शं	शः
ṣ	ṣā	ṣi	ṣī	ṣu	ṣū	ṣē	ṣai	ṣō	ṣau	ṣaṁ	ṣaḥ
ष	षा	षि	षी	षु	षू	षे	षै	षो	षौ	षं	षः
S	Sa	Si	See	Su	Soo	Se	Sai	So	Sau	Sam	Sah
स	सा	सि	सी	सु	सू	से	सै	सो	सौ	सं	सः
H	Ha	Hi	See	Hu	Hoo	He	Hai	Ho	Hau	Ham	Hah
ह	हा	हि	ही	हु	हू	हे	है	हो	हौ	हं	हः
ḷ	ḷā	ḷi	ḷī	ḷu	ḷū	ḷē	ḷai	ḷō	ḷau	ḷaṁ	ḷaḥ
ळ	ळा	ळि	ळी	ळु	ळू	ळे	ळै	ळो	ळौ	ळं	ळः
ksh	ksha	kshi	kshee	Ksu	Kshoo	Kshe	Kshai	Ksho	Kshau	Ksham	Kshah
क्ष	क्षा	क्षि	क्षी	क्षु	क्षू	क्षे	क्षे	क्षो	क्षै	क्षं	क्ष:
dnya	dnyaa	Dnyi	Dnyee	dnyoo	dnyai	dnyo	dnyau	dnyao	dnyai	dnyam	dnyah